ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΗ ΣΕ ΟΓΚΟΛΟΓΙΚΟΥΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
1.Αξιολόγηση πριν την έναρξη της αντινεοπλασματικής θεραπείας
Ο οδοντίατρος, σε συνεννόηση με τον ογκολόγο του ασθενούς θα πρέπει να αντιμετωπίσει εγκαίρως τα οδοντιατρικά προβλήματα στη στοματική κοιλότητα του ασθενούν και να δώσει τις κατάλληλες οδηγίες στοματικής υγιεινής. Συστήνεται βούρτσισμα των δοντιών 2-3 φορές την ημέρα με μαλακή οδοντόβουρτσα και ειδική φθοριούχο οδοντόπαστα, καθώς και συχνές πλύσεις με χαμομήλι. Επιπλέον συστήνεται η αποφυγή καπνού, αλκοόλ και έντονων γεύσεων (πικάντικα, ξινά). Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται να πραγματοποιηθεί κάποιο προληπτικό πρόγραμμα φθορίωσης για προστασία των δοντιών. Όσον αφορά την οδοντιατρική θεραπεία, συστήνεται εξαγωγή οδόντων με αμφίβολη/κακή πρόγνωση, μόνο εάν υπάρχει το κατάλληλο χρονικό διάστημα για επούλωση ως την έναρξη της θεραπείας. Τέλος, είναι απαραίτητο να πραγματοποιηθούν αποτρύγωση και λοιπές οδοντιατρικές εργασίες πριν την έναρξη της θεραπείας, εφόσον υπάρχει και το κατάλληλο χρονικό περιθώριο.
2.Φροντίδα του στόματος κατά τη διάρκεια της αντινεοπλασματικής θεραπείας
Κατά τη διάρκεια της αντινεοπλασματικής θεραπείας γίνονται συχνές επανεξετάσεις του ασθενούς με στόχο την έγκαιρη διάγνωση κάποιας λοίμωξης και την αντιμετώπιση των οξέων στοματικών επιπλοκών που οφείλονται στη χημειοθεραπεία ή την ακτινοθεραπεία κεφαλής-τραχήλου. Επιπλέον είναι σημαντικό κατά τη διάρκεια της θεραπείας να τονίζονται οι οδηγίες στοματικής υγιεινής, καθώς και οι διατροφικές οδηγίες. Τα στοματικά διαλύματα αποφεύγονται, ενώ προτιμάται φθοριούχος οδοντόκρεμα με ήπια γεύση.
3.Στοματική υγεία μετά το πέρας της θεραπείας
Συστήνονται επανεξετάσεις εφόρου ζωής, συχνές φθοριώσεις καθώς και έλεγχος της πιθανώς υπάρχουσας ξηροστομίας. Ο ασθενής θα πρέπει να ενημερώνεται για τον αυξημένο τερηδονικό κίνδυνο καθώς και για τον κίνδυνο οστεοακτινονέκρωσης (ανάλογα και με το πεδίο ακτινοβόλησης, σε ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε ακτινοθεραπεία κεφαλής). Τα συμπτώματα της ξηροστομίας μπορούν να αμβλυνθούν με υποκατάστατα σιέλου και αυξημένη κατανάλωση υγρών. Ο συνδυασμός ατροφικού βλεννογόνου με την ξηροστομία μπορεί να επιτείνει την εμφάνιση ευκαιριακών λοιμώξεων, όπως καντιντίασης. Επιπλέον, σε ασθενείς που έχουν λάβει θεραπεία για οστική νόσο, ακολουθούνται ειδικά πρωτόκολλα οδοντιατρικής αντιμετώπισης.
Συχνές ερωτήσεις
Ναι, είναι απαραίτητη η οδοντιατρική εξέταση πριν την έναρξη της θεραπείας, ώστε να διορθωθούν πιθανά προβλήματα και να ξεκινήσετε τη θεραπεία με καθαρό στόμα. Μία φλεγμονή από τη στοματική κοιλότητα θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη συνέχεια της αντινεοπλασματικής θεραπείας. Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας αντιμετωπίζονται μόνο επείγοντα περιστατικά, μετά από συνεννόηση με τον ογκολόγο. Παρόλα αυτά ανάμεσα στους κύκλους της χημειοθεραπείας και εφόσον το επιτρέπει η γενική κατάσταση του ασθενούς μπορούν να πραγματοποιηθούν απλές οδοντιατρικές εργασίες, υπό προϋποθέσεις. Ανάλογα με την αγωγή που λαμβάνετε, μπορεί να εμφανιστούν στο στόμα: Για κάθε σύμπτωμα ενημερώνετε τον οδοντίατρο και τον ογκολόγο σας. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας το στόμα μπορεί να γίνει ιδιαίτερα ευαίσθητο και ένα στοματικό διάλυμα με έντονη γεύση μπορεί να ερεθίσει ή να σας τσούζει. Είναι προτιμότερο να κάνετε μπουκώματα με χλιαρό χαμομήλι, αρκετές φορές μέσα στη μέρα. Για την ανακούφιση από το αίσθημα του ξερού στόματος είναι σημαντικό να λαμβάνετε πολλά υγρά. Μετά από συνεννόηση με τον οδοντίατρο σας ή τον ογκολόγο σας μπορείτε να πάρετε κάποιο υποκατάστατο σάλιου. Λόγω την έλλειψης σάλιου τα δόντια μπορεί να τερηδονιστούν πολύ γρήγορα, οπότε είναι σημαντικό ένα προληπτικό πρόγραμμα με συχνές φθοριώσεις και χρήση ειδικής οδοντόκρεμας. Αποφεύγετε τα αναψυκτικά και τα ζαχαρούχα καθώς αυξάνουν περισσότερο τον κίνδυνο τερηδόνας. Συστήνεται μαλακή οδοντόβουρτσα , ώστε να μη τραυματίζονται καθόλου τα δόντια και τα ούλα. Αν νιώθετε ότι δε χωράει καλά η οδοντόβουρτσα στο στόμα, μπορείτε να χρησιμοποιείτε μία παιδική, με πιο μικρή κεφαλή. Κατά τη διάρκεια της ακτινοθεραπείας κεφαλής και τραχήλου, επειδή τραυματίζονται οι μύες, μπορεί να εμφανιστεί τρισμός, δυσκολία δηλαδή στο άνοιγμα του στόματος. Είναι απαραίτητο να επισκεφθείτε οδοντίατρο, προκειμένου να σας δώσει ειδικές οδηγίες, ασκήσεις, και ειδικό νάρθηκα αν χρειάζεται. 1. Πρέπει να πάω για εξέταση στόματος πριν ξεκινήσω την αντινεοπλασματική θεραπεία;
2. Κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας μπορώ να κάνω οδοντιατρικές εργασίες;
3. Πώς επηρεάζει η χημειοθεραπεία το στόμα;
4. Μπορώ να χρησιμοποιώ στοματικό διάλυμα;
5. Έχω ξηροστομία. Τι μπορώ να κάνω;
6. Πονάω και δε μπορώ να βουρτσίσω καλά τα δόντια μου. Τι να κάνω;
7. Νιώθω ότι το στόμα μου δεν ανοίγει καλά. Τι πρέπει να κάνω;
